Vĩnh Long, một trong những trung tâm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ nổi tiếng với vùng đất màu mỡ và những vườn trái cây phong phú, mà còn ghi dấu bằng những ngôi làng nung gạch, gốm với truyền thống lâu đời. Được biết đến với danh xưng "vương quốc đỏ" hay "Thủ phủ lò gạch", nghề nung gạch gốm tại Vĩnh Long đã gắn bó với cộng đồng từ hàng thế kỷ qua. Hãy cùng Làng du lịch Mỹ Khánh khám phá sâu hơn về nét đặc trưng của nghề nung gạch gốm tại Vĩnh Long trong bài viết này

1. Giới thiệu đôi nét về lò gạch Mang Thít – Vĩnh Long

Lò gạch Mang Thít (Nguồn: Sưu tầm)

Nằm dọc theo bờ sông từ Cổ Chiên đến Mang Thít, Vĩnh Long là một trung tâm của nghề nung gạch gốm truyền thống. Với lượng đất sét phong phú, nơi đây đã từ lâu trở thành điểm đến lý tưởng cho việc phát triển ngành công nghiệp này. Từ sự khởi đầu của nghề nung gạch, cộng đồng dân cư đã chuyển hướng sang sản xuất gốm, tạo nên danh tiếng cho Vĩnh Long là trung tâm sản xuất gốm thủ công lớn nhất trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Tuy nổi tiếng với các ngôi chùa lịch sử, nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó, du khách sẽ bỏ lỡ phần lớn của vẻ đẹp đặc trưng của Vĩnh Long. Chỉ cần vượt qua cầu Mỹ Thuận, bạn sẽ được đắm chìm trong cảm giác kỳ diệu của làng nghề nung gạch gốm Vĩnh Long. Những lò nung gạch, gốm sắp xếp gần nhau, tạo nên cảnh quan giống như những tháp lửa hồng dưới ánh nắng mặt trời. Làng du lịch Mỹ Khánh tin chắc rằng, cảm xúc ngạc nhiên và thích thú sẽ tràn ngập bạn khi chứng kiến cảnh tượng độc đáo này lần đầu tiên.

2. Những câu chuyện phía sau của làng nghề làm gạch tại Vĩnh Long

2.1 Nghề làm gạch gốm tại Vĩnh Long được mệnh danh là “Vương quốc đỏ”

Lò gạch Mang Thít (Nguồn: Sưu tầm)

Trên hành trình bên bờ sông Cổ Chiên, cảnh tượng của các lò nung màu đỏ như những cánh nấm khổng lồ sẽ dần hiện ra trước mắt bạn. Cách đây không lâu, mỗi gia đình ở huyện Mang Thít thường sở hữu từ 2 đến 3 lò nung. Thịnh vượng của nghề nghiệp này đã khiến sản lượng gạch, ngói không ngừng tăng, và nhiều gia đình thậm chí phải thuê một lượng lớn lao động để đáp ứng nhu cầu.

Nghề nung gạch gốm tại Vĩnh Long đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân ven sông Cổ Chiên và sông Mang Thít suốt hơn nửa thế kỷ qua. Nghề này đã xuất hiện từ đầu thế kỷ XX và trải qua nhiều biến động lớn. Ban đầu, người dân chỉ sử dụng nguồn đất sét dồi dào để sản xuất gạch và ngói. Nhưng sau đó, nghề này đã phát triển mạnh mẽ, lan rộng sang nhiều khu vực khác nhau.

Vùng đất Vĩnh Long từng là nơi có hơn 3000 lò nung, đánh dấu thời kỳ hoàng kim của nghề nghiệp này. Đến những năm 1980, chủ lò gạch đã bắt đầu tạo ra các sản phẩm chất lượng cao hơn thông qua việc nâng cao nhiệt độ nung. Điều này đã làm cho các sản phẩm từ gạch và ngói cho đến đồ dùng gia đình như bát, đĩa, chén trở nên phổ biến và được người dân yêu thích.

2.2 Hiện trạng nghề làm gạch gốm tại Vĩnh Long hiện nay

Lò gạch Mang Thít (Nguồn: Sưu tầm)

Hiện nay, giá trị của sản phẩm từ gạch ngói đang giảm dần, khiến hàng nghìn lò nung ở Vĩnh Long trở nên ế ẩm. Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này có thể kể đến là tác động tiêu cực đến môi trường từ khói và bụi phát ra trong quá trình sản xuất.

Tuy nhiên, bà con tại làng nghề nung gạch gốm Vĩnh Long không ngừng nghiên cứu và sáng tạo để tạo ra các sản phẩm mới, như gạch màu trắng bạc loang lỗ tự nhiên. Dù vậy, số lượng gia đình duy trì lò nung ngày càng giảm do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Các ngôi làng truyền thống nung gạch gốm ở Vĩnh Long đang thay đổi và phát triển hướng tới việc kết hợp với các hoạt động du lịch. Theo quan sát của các du khách, các lò nung xung quanh sông Mang Thít và Long Hồ vẫn giữ được sức hút với lịch sử lâu đời và uy tín, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức các tour du lịch độc đáo. Du khách có thể tham quan và khám phá nhiều ngôi làng nung gạch gốm nổi tiếng ở Vĩnh Long ven sông Cổ Chiên và Mang Thít, cũng như mua sắm các sản phẩm gốm độc đáo làm quà cho người thân.

3. Khám phá làng nghề Mang Thít

Lò gạch Mang Thít (Nguồn: Sưu tầm)

Làng du lịch Mỹ Khánh tin rằng, bạn sẽ bị cuốn hút bởi hình ảnh của hàng trăm lò gạch phủ đầy rêu và bụi, tạo nên một cảnh quan giống như lò gạch đang mặc một chiếc áo cổ kính. Mọi người đến đây đều cảm nhận được vẻ đẹp thăng trầm và sức hút của các lò gạch, và đó chính là thời điểm lý tưởng để bạn tạo ra những bức ảnh đẹp và ấn tượng nhất.

Nếu bạn đến vào mùa làm gạch gốm và bắt gặp giai đoạn cao điểm, bạn sẽ được chứng kiến cảnh tượng hấp dẫn khi hàng loạt lò nung gạch, gốm phát ra khói trắng ngút trời. Từ xa nhìn, lò gạch Mang Thít ở Vĩnh Long trông giống như một tiểu vương quốc đỏ với hàng trăm lâu đài nhỏ nối tiếp nhau.

Ngoài ra, bạn cũng có cơ hội khám phá công trình kiến trúc độc đáo tại lò gạch Mang Thít, những ngôi nhà được xây bằng gốm vô cùng ấn tượng và độc đáo. Đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm đặc biệt này khi đến Vĩnh Long du lịch nhé!